Standaardkilogram, T.A. Nagel, 1819

V13568

Standard kilogram

Nagel, Theodorus Antonius; Amsterdam (Maker)‎

1819 - 1819

twee ovale stempels, zie opmerkingen

Geelkoperen standaardgewicht van de tweede rang van 1 kilogram. Met gewicht steun en houten opbergkist (12.5 X 12.5 X 14 cm).De onderzijde van het gewicht draagt twee ovale stempels waarop de Nederlandse Leeuw voorkomt. Eén stempel is in vieren gedeeld en werd gebruikt bij de verificatie van de metrieke gewichten in 1819 door de commissie van Vollenhoven, van Swinden, Vrolik, Bangma, Moll en van Capelle. Op het kistje zijn twee met de hand beschreven etiketjes geplakt met de teksten 'Kilogram L[1]' en' Dit doosje mag niet verplaatst worden zonder het stukstuk op het kilo gram te drukken.' In de binnenzijde van de deksel is een kaartje geplakt dat in oktober 1886 door J.A.C. Oudemans in Utrecht werd geschreven met gegevens over het volume en de gewichtsafwijking van de standaardgewicht.
Op 24 augustus 1819 werden ten huize van Van Swinden in Amsterdam 22 gewichten vergeleken met het originele kilogram van het Nederlands Instituut en met het kilogram van Van Swinden. Dit is daar één van. Deze gewichten waren gemaakt door de balans- en gewichtmaker Nagel, die assisteerde bij deze verificatiewerkzaamheden. later werden deze gewichten gestempeld met het rijksstempel (leeuw) en het stempel van de commissie (in vier vakken verdeeld ovaal met 'Instituut' en het getal '10000000'.
Blijkens het etiket in het deksel heeft Oudemans dit gewicht in 1886 gecontroleerd; vgl. daarover MB Arch. 118.
Voor vijf andere standaardkilo's zie inv. nrs. 6985, 13562-13564 en 13918.
Het Leids Fysisch Kabinet bevatte 'Mah. kistje met geelkoperen gewicht in een ebbenhouten statief', dat zal deze zijn.

Hoogte: 8.5 cm
Diameter: 5 cm

J.D. van der Plaats, "Over de Nederlandsche Standaarden der Maten en Gewichten, van Snellius tot op den tegenwoordigen tijd", Maandblad voor Natuurwetenschappen, 20 (1895), 15-29, 40-57 & 22 (1898), 134-160.
K.M.C. Zevenboom & D.A. Wittop Koning, Nederlandse gewichten: Stelsels, ijkwezen, vormen, makers en merken (N.V Uitgeversmij De Tijdstroom, [Lochum?], 1970), pp. 72-3 en 95.
Inventaris Leids Fysisch Kabinet jaren 1880 (Museum Boerhaave Arch. 17b), nr. 163
Arch 118: gegevens aangaande de Standaardkilogrammen L1, L2, L3, en B van het Kamerlingh Onnes Lab, met wegingen van prof. J.A.C. Oudemans 1886 en Prof. L.H. Sirtsema 1926, alsmede aantekeningen en wegingen van de Commissie Lipkens, Uylenbroek, Lobatto om standaardgewichten uit Parijs te halen 1838.

Oudemans, J.A.C. (Jean Abraham Chrétien); Utrecht
Vollenhoven, van (Ministerie van Binnenlandse Zaken)

03.01.2.0 Weighing (subject)
Amsterdam; the Netherlands (geography)
Utrecht; the Netherlands (geography)
; the Netherlands (geography)

depot